Üniversiteye başlamak çoğu öğrenci için heyecan verici bir dönemin başlangıcıdır. Ancak, bu süreç yalnızca dersler, sınavlar ve yeni arkadaşlıklarla sınırlı kalmaz. Aynı zamanda pek çok öğrenci, zihinsel sağlık sorunlarıyla da yüzleşir. Peki bu durum akademik başarılarını nasıl etkiler? Çin’in başkenti Pekin’de 2022-2023 akademik yılında yapılan kapsamlı bir araştırma, bu sorulara net cevaplar sunuyor. Bu yazıda, araştırmanın bulgularını sade bir dille açıklayacak ve “Zihinsel sağlık akademik başarıyı nasıl etkiler?”, “Öğrenciler ne yapmalı?”, “Okullar nasıl destek olabilir?” gibi merak edilen sorulara yanıt vereceğiz.
Zihinsel Sağlık Nedir ve Neden Önemlidir?
Zihinsel sağlık, bir kişinin kendini nasıl hissettiği, duygularını nasıl yönettiği ve stresle nasıl başa çıktığıyla ilgilidir. Depresyon, anksiyete (kaygı) ve stres gibi durumlar zihinsel sağlığı olumsuz etkileyebilir. Bu durumlar sadece günlük yaşantıyı değil, aynı zamanda derslere odaklanma, sınavlarda başarılı olma ve genel motivasyon gibi akademik unsurları da doğrudan etkileyebilir.
Araştırma Ne Zaman, Nerede ve Kimlerle Yapıldı?
Çin’in Pekin şehrinde, 2022-2023 akademik yılında yapılan bu çalışma, pandemi sonrası dönemde üniversite öğrencilerinin yaşadığı değişimleri anlamaya çalıştı. Toplamda 600 öğrenciyle görüşüldü. Bunların 300’ü birinci sınıf, 300’ü ise beşinci sınıf öğrencisiydi. Amaç, öğrencilerin zihinsel sağlık durumlarını ve akademik başarılarını kıyaslayarak aradaki ilişkiyi ortaya koymaktı.
Hangi Araçlarla Ölçüm Yapıldı?
Zihinsel sağlık için iki farklı anket kullanıldı:
- DASS (Depresyon, Anksiyete ve Stres Ölçeği)
- PHQ-9 (Hastalık Sağlığı Anketi)
Bu anketler sayesinde öğrencilerin ruhsal durumları net bir şekilde analiz edildi. Akademik başarı ise sınav notları, derse katılım ve ders dışı etkinliklerle değerlendirildi. Bu veriler, 12 puanlık bir sistemle ölçüldü.
Araştırmanın En İlginç Bulguları Nelerdi?
- Beşinci sınıf öğrencileri zihinsel olarak daha iyiydi.
- DASS puanları: Beşinci sınıflarda 27.1, birinci sınıflarda 24.2
- Yani zamanla öğrenciler, ruhsal olarak biraz daha dirençli hale geliyor gibi görünüyor.
- Ama akademik başarıda işler tersine döndü.
- Birinci sınıfların ortalama akademik puanı: 9.8
- Beşinci sınıfların ortalama akademik puanı: 8.2
- Yani daha yeni başlayan öğrenciler, zihinsel açıdan zorlanmalarına rağmen daha başarılıydı.
Bu durum bize şunu gösteriyor: Zihinsel sağlık iyi olsa bile, akademik başarı garanti değil. Özellikle eğitim ilerledikçe başka stres kaynakları, örneğin mezuniyet baskısı veya iş bulma kaygısı, başarıyı etkileyebilir.

Peki, Zihinsel Sağlık Akademik Başarıyı Nasıl Etkiliyor?
Araştırma, stres, depresyon ve anksiyete ile akademik başarı arasında doğrudan bir ilişki olduğunu ortaya koydu.
- Stres seviyesi arttıkça başarı düştü.
- Depresyon ve anksiyete düzeyi yükseldikçe, öğrencilerin puanları da düştü.
Bu, zihinsel sağlığın sadece kişisel yaşam değil, eğitim hayatı için de kritik bir belirleyici olduğunu açıkça ortaya koyuyor.
Cinsiyetin Bir Etkisi Var mı?
Araştırmada, birinci sınıf öğrencileri arasında kadın ve erkekler arasında zihinsel sağlık açısından anlamlı bir fark bulunmadı. Yani başlangıçta cinsiyetin zihinsel sağlık üzerinde belirgin bir etkisi gözlemlenmedi.
Bu Bulgular Ne İşe Yarar?
Bu tür veriler, üniversiteler için çok önemli ipuçları sağlar. Çünkü öğrencilerin sadece derslerle değil, aynı zamanda ruhsal zorluklarla da baş etmek zorunda olduklarını gösterir. Eğer bir üniversite, öğrencilerinin akademik başarısını artırmak istiyorsa, sadece müfredatı değil, zihinsel destek sistemlerini de gözden geçirmelidir.
Öğrenciler ve Üniversiteler Ne Yapmalı?
- Psikolojik destek programları yaygınlaştırılmalı.
Özellikle son sınıf öğrencileri için rehberlik ve danışmanlık hizmetleri artırılmalı. - Çevrimiçi kaynaklar geliştirilmeli.
Meditasyon uygulamaları, stres yönetimi eğitimleri, çevrimiçi terapi gibi hizmetler öğrencilere sunulmalı. - Öğrenciler yardım istemekten çekinmemeli.
Duygusal destek almak zayıflık değil, güçtür.
Akademik Başarıya Giden Yol Zihinsel Sağlıktan Geçiyor
Bu araştırma, zihinsel sağlığın akademik başarıyla ne kadar bağlantılı olduğunu gözler önüne seriyor. Stres, kaygı ve depresyon gibi durumlar sadece ruh halimizi değil, üniversite başarımızı da doğrudan etkiliyor. Bu yüzden, hem öğrencilerin hem de üniversitelerin bu konuya daha fazla önem vermesi gerekiyor. Unutmayın, sağlıklı bir zihin, güçlü bir başarıya giden en sağlam yoldur.
Araştırma makalesini(ingilizce) incelemek isteyenler buraya tıklayabilir.